Tedbirler 9 Kasım 2022 günü seans bitimi kalkıyor.

Tedbirlerin kalkması Hektaş için ne anlam ifade ediyor.

Hissenin fiyatını nasıl etkileyecek.

Yasaklar kalkıyor.

Hektaş hissesi üzerinde bulunan açığa satış ve kredili işlem yasağı, 9 Kasım 2022 günü sonrasında kalkıyor.

10 Kasım 2022 günü ilk açılışla birlikte hissede açığa satış ve kredili işlemler yapolabilecek. Yasaklar kalkıyor.

Yasakların kalkması ne anlama geliyor?

Açığa, hisse üzerinde nasıl bir etkiye yol açar? Ekim ayında, Hektaş hissesine neden açığa satış ve kredili işlem yasağı getirilmiştir?

Yasağın kalkacak olması Hektaş için ne anlama geliyor? Tedbirlerin kalkması fiyata ne yönde etkide bulunacak. Bu videoda, kısaca yukarıdaki soruların cevabını bulacaksınız. Konumuza geçmeden önce açığa satış ve kredili işlemlerle ilgili kısa bir bilgi turu yapalım YASAKLARIN KALKMASI NE ANLAMA GELİYOR?

Açığa satış nedir?

Yatırımcının sahip olmadığı hisseyi satması, açığa satıştır Hesapta olmayan hisseyi satmak açığa satıştır.

Yatırımcının başkasından ödünç alarak hisseyi satma da açığa satış olarak değerlendirilir.

PEKİ, BİR YATIRIMCI NEDEN AÇIĞA SATIŞ YAPMA GEREĞİ DUYAR?

Fiyatın düşeceğini öngörmek.

Açığa satış yapan yatırımcı, hissenin fiyatının gerileyeceğini düşünmektedir. Bu öngörüyle haraket ederek sonradan yerine koymak üzere elinde olmayan hisseyi satar.

Fiyatı aşağı indiğinde de alım yaparak hisseyi yerine koyar böylece satış ile alım arasındaki fark kadar kazanç elde eder. Yani önce sat, sonra al işlemiyle, yatırımcı elinde hisse yokken günün sonunda kar etmiş olur

YÜKLÜ AÇIĞA SATIŞ FİYATI BASKILAR

Açığa satış, iyi niyetli öngörüye dayalı ticari amaçla yapılabilir. Ancak kimi zaman yüksek miktarda açığa satışlarla hissenin fiyatının aşağıya itelenmesi de mümkündür.

Satışlarla gerileyen hisse, aşağıdan alınıp yerine konulur. Alttan gerçekleştirilen alımın yüklü olması halinde ise gerileyen hissede tekrar yukarı itelenir. Bu işlemlerle hissede gün içi aşırı oynaklığa sebep olunurken panikle alım ya da satımda bulunan bireysel yatırımcılar zarar eder.

Borsa İstanbul ise hissenin fiyatında makul oynaklığa sebep olan açığa satışları kabul eder. Ancak aşırı oynaklığa yol açması halinde bu işlemlere tedbir denir.

KREDİLİ İŞLEM NEDİR?

Borsada açığa satış gibi kredili işlemler de yapılabilir. Hesapta para bulunmadığı halde yatırımcının hisse alabilmesi kredili işlemdir.

Şüphesiz hem açığa satış hem de kredili işlem aracı kurum ile yapılacak sözleşme ile mümkün olabilmektedir.

Bir yatırımcı parası olmadığı halde neden krediyle hisse almak ister?

NEDEN KREDİYLE HİSSE ALINIR?

Yatırımcının hesabında para olmadığı halde hisse almak istemesinin ana nedeni takip ettiği hissenin yükseleceğine dair olan yüksek beklentidir.

Eğer yatırımcı bir hissenin sürekli çıktığını görerek daha da yükseleceği düşüncesindeyse, parası olmadığı halde bu çıkıştan yararlanmak isteyebilir. Böylesi bir durumda kredili işlem önemli bir şeçene olacaktır.

YÜKLÜ KREDİLİ ALIMLAR HİSSEYİ YUKARI İVME KAZANDIRIR

Kimi zamansa sırf hisseyi yukarı taşıyabilmek gayesiyle yapılan kredili işlemler de olabilmektedir. Bunlar güçlü yatırımcıların gerçekleştirdiği yüklü işlemlerdir.

Borsa İstanbul, hissede makul dalgalanmalara yol açan kredili işlemleri kabul etmekle birlikte, aşırı oynaklığa sebep olan kredili işlemlere izin vermez.

TEDBİRDE AŞIRI OYNAKLIK ETKİLİ OLDU

Hektaş hissesinde, birinci seviyedeki tedbirlerden açığa satış ve kredili işlem yapma yasağının gelmesinde, hissedeki aşırı oynaklık etkili oldu.

Tedbirlerin devam ettiği bir aylık sürede dalgalanmanın makul seviyede kalması üzerine, daha üst seviyede kalması üzerine, daha üst seviyedeki tedbirlere başvurma gereği duyulması. Bu nedenle de 10 Kasım 2022 günü hissede tekrar açığa satış ve kredili işlem yapılabilecek.

BORSADA TEDBİR NEDEN VARDIR?

Borsada gerçekleşen işlemlere bağlı olarak fiyatın yukarı ya da aşağı inip çıkması veya dalgalanması olağan durumdur. Her hissenin zaman zaman aşırılıkları olsa da kendi rutinine uygun bir dalgalanması vardır.

Oynaklığın aşırı boyuta çıkması halindeyse yatırımcı nezdinde hissenin fiyatının tahmin edilebilirliği ortadan kalkar. Sorun da tam bu noktada başlar.

FİYAT ÖNGÖRÜLÜR OLMALI

Borsada işlem yapan yatırımcılar, hissenin fiyatının tahmin edilir olmasını ister. Hissenin hangi fiyat marjı içinde hareket edilebilir olduğunun öngörülebilir olması, yatırımcıya güven verir.

Oynaklığı düşük hisselerde yatırımcı rahatsız olmazken aşırı dalgalı piyasada fiyatı tahmin etmek zorlaşır. Bu halde yatırımcının önünü görmesi de güçleşir ve artar bir stres ortamına girer. Yüksek stres yatırımcının hatalı kararlar verme olasılığını arttırır.

Hatalı kararlar neticesinde de zarar etme ve mağdur olma ihtimali gündeme gelir. Borsa İstanbul ise bu tür mağduriyetleri minimize etmek gayesiyle oynaklığın aşırı boyuta çıktığı durumlarda gerekli tedbirleri devreye alarak piyasayı sakinleştirmeyi amaçlar.

AMAÇ OYNAKLIĞI DÜŞÜRMEK

Hissedeki aşırı oynaklığı düşürmeye çalışmak hissenin fiyatını düşürmek anlamına gelmez. Getirilen tedbirlerin hedefi, hissedeki aşırı oynaklığı ya da dalgalanmayı önleyebilmektir.

Ancak bazı durumlarda tedbirlerin neticesinde hissede kısa süreli düşüşler ya da çıkışlar olabilir.

Açığa satış ya da kredili işlem yasaklarında, bu tür işlemleri yapanların endi pozisyonlarını kapatmaları nedeniyle böylesi iniş ya da çıkışlar gözlenebilir. Ancak bu tür işlemlerden kaynaklı dalgalanmalarına geçici olduğunu unutmamak gerekir.

HİSSE İKİ GÜN DÜŞTÜ

Hektaş ile ilgili 10 Ekim 2022 günü devreye giren açığa satış ve kredili işlem yasağı nedeniyle iki gün fiyat aşağı kaydı. Hisse, 7 Ekim 2022 Cuma günü kapanışını düzeltilmiş verilerle 23,43 TL’den gerçekleştirirken, tedbirlerin devreye girdiği 10 Ekim Pazartesi günü ve sonraki 11 Ekim Salı günü gerilendi

Düşüş düzeltilmiş verilerle 21,57 TL’ye kadar indi. Sonrasında toparlanırken 11 Ekim günü kapanışını 22,26 TL’den gerçekleştirdi. Açığa satış ve kredili işlemlerden arınan hisse yine kendi dengesini buldu ve çıkışını sürdürdü.

TEDBİRLER BEŞ KADEMELİ

Borsa İstanbul’un hisselerdeki aşırı oynaklıklarla ilgili beş kademeden oluşan tedbir sistemi bulunuyor. Açığa satış ve kredili işlem yapma yasağı ilk seviye tedbirleridir. Eğer bir hissede normalin ötesinde aşırı bir oynaklık varsa Borsa İstanbul ilk olarak birinci seviyedeki bu iki tedbiri devreye almakta. Bu tedbirlerin yeterli olmadığı noktada ise ikinci seviyedeki tedbir olan brüt takas uygulamasını devreye alır.

Üçüncü seviyedeki tedbirler ise emir paketi tedbirleridir. Borsa İstanbul her ne kadar beş seviyeden oluşan tedbir mekanizmasına sahipse de ağırlıklı olarak bu üç seviyedeki tedbirlere başvuruyor. Yeterli olmaması halinde diğer iki seviyeye geçiyor.

BİRİNCİ SEVİYE TEDBİRLER YETTİ

Hektaş’taki aşırı oynaklıkla ilgili olarak birinci seviyedeki tedbirlerin devreye alınması yeterli oldu.

Hisseyle ilgili alınan açığa satış ve kredili işlem yapma yasağının ardından hissede aşırı oynaklık ortadan kalktı. Böylece ikinci seviyedeki brüt takas uygulamasının devreye alınmasına gerek kalmadı.

TEDBİRLER KALKIYOR

Tedbirlerin kalkması ile birlikte Hektai’ta yine açığa satış ve kredili işle yapılabilecek.

Ancak bu serbestliğin hissede tekrar aşırı dalgalanmaya yol açmaması önemli. Aksi takdirde yine tedbirlerin devreye alınması gündeme gelecektir.

Peki, açığa satış ve kredili işlem yapma yasağının kalkması hissenin fiyatında düşüşe ya da çıkışa sebep olur mu?

YATIRIMCI SAĞLIKLI KOŞULLARDA KARAR VEREBİLMELİ

Tedbirlerin gayesi hissenin fiyatını düşürmek ya da çıkarmak değildir. Asıl amaç, bireysel yatırımcının karar verme sürecini sakatlamayacak şekilde fiyat oluşumuna zemin sağlayabilmektir.

Neticede aşırı oynak bir piyasada yatırımcının sağlıklı karar vermesi mümkün olamayacaktır. Vereceği yanlış kararların sonucunda zarar etme olasılığı artacaktır.

Borsa İstanbul ise böylesi bir durumda söz konusu sorunu gidermeye çalışır. Bu nedenle kalkmasının fiyat üzerinde doğrudan bir etkisi olmaz.

HİSSENİN FİYATI PİYASA KOŞULLARINDA OLUŞUR

10 Kasım günü Hektaş hissesinde açığa satış ve kredili işlem yapma imkanı oluştuğunda da sırf tedbirlerin kalkması nedeniyle hissenin fiyatında artış ya da düşüş beklenmemeli.

Bununla birlikte hisse her zaman piyasadaki gelişmelere bağlı olarak faklılaşan arz ve talep dengesine göre fiyatında iniş ve çıkışlar yaşayacaktır. Fakat bu fiyat değişimi tedbir kararlının kalkmasından ziyade piyasadaki gelişmelerle alakalı olacaktır.

Videoyu bitirmeden önce son bir hatırlatma bulunmakta fayda var. Borsa gerçekleştirilecek işlemlerde kısa süreli beklentiler yerine uzun vadeli hedeflerle hareket edilmesi daha yerinde bir yaklaşım olacağı unutulmamalı.

Uzun vadede büyüyen firmalara yapılacak yatırımlar neticesinde yatırımcının riski minimize olacağı gibi kazanç olasılığı da artacaktır.